Ondergetekenden namen de eerste stappen om te komen tot een
“Volksraadpleging uitverkoop gemeengoed/ grondrecht op wonen”
Het idee is voortgekomen uit een gesprek aan de Stadshal in het kader van de volksraad.
Het idee is een reactie op de weigering van de voorzitter van de gemeenteraad om geen spreekrecht te geven aan 1800 inwoners van Gent die een “voorstel van de burgers” over de verkoop van het Pand rechtsgeldig hadden ingediend.
De voorzitter van de gemeenteraad besliste eenzijdig dat de stad niet bevoegd is voor het Pand.
Een aantal burgers legden een klacht neer bij de gouverneur tegen deze weigering, in strijd met het nieuw reglement dat in juli jongstleden unaniem door de gemeenteraad werd aangenomen om het bestuur dichter bij de burger te brengen.
Wij ondergetekenden steunen de idee en het initiatief om de nodige contacten te leggen met de Vlaamse commissie volksraadpleging met het oog op het opstellen van een rechtsgeldige vraag aan de kiezers over de uitverkoop van gronden en patrimonium ten koste van het recht op betaalbaar wonen.
We verhelen niet onder de indruk te zijn van het succesvolle referendum in Berlijn waar een meerderheid van de kiezers op de dag van de parlementsverkiezingen voor de socialisatie van de private woningmaatschappijen stemde.
Ondergetekenden zijn onthutst dat er sociale huurwoningen worden verkocht op de private markt. Ze zijn heel bezorgd over de 3.500 sociale huurwoningen die nog in handen zijn van de sociale huisvestingsmaatschappijen Volkshaard en Habitare+. Wat is het lot van deze woningen? Worden ze overgedragen naar de nieuwe Gentse woonmaatschappij? Worden ze duur verkocht? Ze moeten ‘sociaal’ blijven. De vervreemding in private handen van het Arsenaal, van het Pand, van publieke gronden aan Huts, Versele e.a. blijken zelfs maar druppels op een hete plaat te zijn in een voortschrijdend proces van grondspeculatie. Zonder duurzaam herstel na de pandemie. Ten koste van een klimaatverantwoordelijk, democratisch en sociaal beleid.
Het is te laat om te denken dat het beleid nog zonder de hulp van de burgers kan, stelden exact 25 jaar geleden al ouders van de witte mars.
De wooncrisis en de grondspeculatie met overheden die hun eigen beleidsinstrumenten, het gemeengoed van ons allen voor de komende generaties, vervreemden en de stem van de burgers de toegang tot de verkozen vergadering weigeren, maken deze vaststelling een kwarteeuw later brandend actueel.
“Waar is onze stem?”, vragen meer en meer burgers, jongeren, senioren, van alle standen en gezindten zich af. Armoede en bestaansonzekerheid grijpen om zich heen terwijl het geld naar boven rolt. KlimaatONverantwoordelijkheid duurt voort. De uitverkoop van onze stad gaat door.
Op 19 december vindt een volgend gesprek plaats in het kader van de volksraad om het democratisch proces in onze stad te verbreden en te verdiepen via een vierde volksraadpleging in de geschiedenis van Gent.
Alle Gentenaars die met pijn in het hart de uitverkoop van onze stad gadeslaan en de handen uit de mouwen willen steken voor het recht op betaalbaar wonen zijn welkom.
Eerste ondertekenaars:
Annalivia Bekaert, SOS Sint Anna. Heeft gesproken op de commissie van de gemeenteraad.
Elias Vlerick, militant ABVV.
Elisabeth Vander Stichele, geriater.
Jan Vandendriessche, sociaal huurder.
Jan Beddeleem, lid RvB Liga Mensenrechten.
David Joëts, Democratie Nu.
Leo Olenski, tramchauffeur.
Kristien Soete, landbouwingenieur.
Zoihaira El Omari, kinderverzorgster.
Ludo De Brabander, vzw Vrede.
Dominique Martens, maatschappelijk werker en Bernadette Blijft.
Filip Van Rossem, woordvoerder piloten ex-Sabena en lid Belgische pilotenvereniging.
Freddy D’hondt, camping Stropke.
Gilberto FERREIRA DA COSTA, solidariteitswerker.
Stéphanie Staiesse, Plasactie.
Curd Niemegeerts.
Jos Verbist theatermaker, ex directeur Theater Antigone.
Elisabeth Wilking, SOS Sint Anna kerk.
Evi Swinnen ,Time lab.
Elena Krioukova, Sos Sint Annakerk.
Paul Dhuyvetter, Pandenist.
Pol VandePlas, Gentenaar.
Benoît Douchy, Bernadette blijft.
Haval Kurdi, Gentenaar.
Johanna Snoeck, Gentenaar.
De Troyer Johan, sociaal huurder
Raf Verbeke, grondrechtenbeweging Recht op Recht.
Wenst u deze verklaring mee te ondertekenen?
Stuur naam, e-mail, adres, functie,… naar
Info:
0497/23.07.60
Wettelijke voorwaarden mbt een volksraadpleging
Wat zijn de voorwaarden? Wie een verzoek wil indienen of wil deelnemen aan een volksraadpleging moet aan volgende voorwaarden voldoen: In het bevolkingsregister van de gemeente ingeschreven of vermeld zijn; De volle leeftijd van zestien jaar hebben bereikt; Niet het voorwerp uitmaken van een veroordeling of beslissing die voor een gemeenteraadskiezer de uitsluiting of schorsing van het kiesrecht meebrengt. Om een verzoek tot volksraadpleging in te dienen moeten deze drie voorwaarden vervuld zijn op de datum waarop het verzoekschrift wordt ingediend. Om deel te nemen aan de volksraadpleging moeten de voorwaarden vermeld in 2 en 3 vervuld zijn op de dag van de raadpleging en de voorwaarde vermeld in 1 moet vervuld zijn op de datum waarop de lijst van deelnemers aan de volksraadpleging wordt afgesloten. Het verzoek om een volksraadpleging te houden, uitgaand van de inwoners, moet worden gesteund door ten minste 10% van de inwoners. Deelname aan een volksraadpleging De deelname aan de volksraadpleging is niet verplicht. Elke deelnemer heeft recht op één stem. De stemming is geheim. De volksraadpleging kan enkel op een zondag plaatsvinden. De deelnemers worden tot de stemming toegelaten van 8 tot 13 uur. Zij die zich voor 13 uur in het stemlokaal bevinden, worden nog tot de stemming toegelaten. De deelnemers aan de volksraadpleging ontvangen een oproepingsbrief. Er kan ook bij volmacht worden gestemd. De uitslag van een volksraadpleging is niet bindend.
GENT – 14 december 2022.
Geen parking uit schrik dat het belfort zou omvallen: 25 jaar geleden vond in Gent het eerste geslaagde referendum plaats
25 jaar geleden, op 14 december 1997, stemde Gent in de allereerste geslaagde volksraadpleging van België de plannen voor een belfortparking weg. “Meerderheid botst op koppigheid Gentenaars”, titelde De Gentenaar treffend. Het stadsbestuur had het referendum zo sterk tegengewerkt dat meer dan veertig procent van de Gentenaars ging stemmen.
Het referendum, officieel een volksraadpleging, kwam er anderhalve maand na de invoering van het grote mobiliteitsplan dat schepen Sas van Rouveroij (VLD, nu Open VLD) met burgemeester Frank Beke (SP, nu Vooruit) had ingevoerd om doorgaand verkeer uit het stadshart te weren.
Het stadsbestuur kreeg forse tegenstand van twee kanten. De handelaars vreesden dat geen mens nog in Gent zou komen winkelen. En de oppositiepartij Agalev (vandaag Groen) klaagde vooral aan dat er zo veel parkings zouden worden gebouwd: op de Kouter, in Ramen, later aan de Reep en, het ergst van al, aan de voet van het belfort, onder het Braunplein. (lees verder onder foto)
Sas Van Rouveroij. — © liberas
“Het blijft jammer dat die parking er niet gekomen is”, zegt Van Rouveroij vandaag. “Vergeet niet dat die erop voorzien was dat er later een concertzaal van kon worden gemaakt, precies wat dat zielloze plein nodig had. Ik had ook de Barcelonese stadsarchitect Jordi Ferrando een heel fraai ontwerp voor het plein laten maken.”
Kamargurka en Pierke
Maar veel Gentenaars zagen dat niet zitten. Zeker twintig organisaties van divers pluimage werkten samen om tot een referendum te komen. Ze kregen steun van een plejade aan artiesten, van Kamagurka (met een heerlijke affiche) tot Pierke Pierlala. (lees verder onder affiche)
De cartoon van Kamagurka. — © Amsab-ISH
Wie op het idee kwam? Blijkbaar zijn er verschillende vaders van de volksraadpleging. Voor Agalev is het duidelijk dat zij het initiatief namen. Toenmalig politiek secretaris Dirk Holemans lanceerde het in een opiniestuk in een krant, zegt hij. Dat bevestigt toenmalig fractieleider Marc Heughebaert. “Daarna zijn we bondgenoten gaan zoeken, zoals de CVP (nu CD&V, red.) die met ons in de oppositie zat, en heel brede groep van verenigingen en actiegroepen.”
Scheuren in Belfort
Volgens Michiel Debruyne van de actiegroep Gent Doolt is het iets anders gegaan. “Misschien was er dat opiniestuk, maar wij zijn met dat referendum begonnen en hebben daarvoor medestanders gevonden, zoals het ACW (nu Beweging.net, red.). Onze actiegroep had al verschillende historische gebouwen van de ondergang gered. We hadden ons verzet tegen de Sint-Michielsparking: we vonden dat die veel te dicht bij het centrum kwam. Maar die parking bij het belfort was natuurlijk nóg erger. Dat is echt verkeer tot in het hart van de stad halen.” (lees verder onder foto)
Half Gent had ook schrik dat het belfort zou omvallen of toch scheuren, beaamt de toenmalige woordvoerder van het comité, Hans Van Doorne. “Wij vreesden dat er door de daling van het grondwaterpeil scheuren in het stadhuis, het belfort en de Sint-Niklaaskerk zouden ontstaan.”
20.000 handtekeningen
Die schrik is volgens Debruyne de hoofdreden waarom het gelukt is. “We moesten bijna 20.000 handtekeningen ophalen om dat referendum te kunnen houden. Maar dat was geen enkel probleem, net vanwege het belfort.”
Sas van Rouveroij vond en vindt die schrik voor het belfort nonsens. “Vanzelfsprekend kan je zoiets bouwen zonder gevaar voor die monumenten. Als je ziet hoe ze tegenwoordig overal metrolijnen onder trekken zonder probleem …”
De pers
Marc Heughebaert, zelf bouwkundig ingenieur, zegt dat de schrik voor het belfort geen seconde gespeeld heeft bij Agalev. Maar hij geeft toe dat het een element in het geheel was. Net zoals mensen uit de deelgemeenten hebben tegengestemd omdat ze vonden dat er te veel middelen naar het stadscentrum vloeiden. (lees verder onder foto)
Een andere succesfactor, volgens Hans Van Doorne, was de steun van de pers. “Dagelijks kwamen we wel ergens in de media. Daardoor werd het referendum warm gehouden.” Volgens Heughebaert kwam die steun op gang op de dag dat het stadsbestuur liet weten dat het niet zou oproepen om te gaan stemmen. “Flauw” en “antipolitiek”, noemde De Gentenaar dat in een vlammend commentaarstuk.
Lange soap
Het Gentse referendum werd één langgerekte soap in de media, met telkens nieuwe verhalen over hoe het stadsbestuur manieren vond om tegen te werken. Gek bijvoorbeeld was de vraagstelling: wie tegen de parking was, moest ja stemmen. Het schepencollege weigerde elke reclame, hief drukwerkbelasting op het krantje van de actievoerders, schreef in het stadsmagazine pagina na pagina over hoe mooi het Braunplein wel zou worden, maar bleef monddood over het referendum zelf. “Frank Beke en ik hadden afgesproken om vooral niet op te roepen te gaan stemmen. We riepen zelfs op om niet te gaan”, geeft Van Rouveroij toe.
Dat leidde wellicht tot een omgekeerde reactie. “Gentenaars zijn koppigaards. Ze hadden het gevoel dat ze niet móchten gaan stemmen, en deden dat dus zeker”, verklaart Dirk Holemans.
En dat was ook de interpretatie van de redactie van De Gentenaar die dag. Wie naar de stembus trok, herinnert zich nog de goedkeurende blikken van al die andere stemlustigen.
95 procent
Het stadsbestuur had overigens wel één beslissende zet gedaan. “Wij hadden gezegd dat de volksraadpleging voor ons bindend zou zijn”, zegt Van Rouveroij. Daarvoor moest wel de wettelijk voorziene veertig procent van de kiesgerechtigden komen opdagen.
Precies 41,12 procent ging stemmen. Daarvan was 95 procent tegen, maar 3.693 kiezers stemden vóór de parking. “Door te gaan stemmen, hebben de voorstanders er dus mee voor gezorgd dat de parking er níét kwam”, betreurt Van Rouveroij tot op vandaag.
