GRONDRECHTEN

Grond blijft de grond van de zaak  Raf Verbeke

1/ De ‘zaak Huts’ en de geschiedenis van de Gentse gronden

Moet de stad Gent op zoek naar 17,5 miljoen euro? 

Op dinsdag 8 november sprak het Hof van beroep een eindarrest uit in wat gekend is als de zaak ‘Huts’.

Waar gaat dit arrest over? Beroepsrechters van Gent vernietigden de verkoop van 450 hectaren grond van het OCMW van Gent aan de BV Bijloke, een investeringsmaatschappij uit de portefeuille van Fernand Huts. Alleen al de naam van deze Vennootschap deed bij de Gentenaars een belletje rinkelen. De verkoop – waar de voltallige OCMW raad mee instemde – van grondposities die 800 jaar eigendom waren van de stroppendragers, was niet alleen een vorm van staatssteun aan een machtig man uit het havenbestuur. Het was ook een culturele onteigening van een stuk unieke sociale geschiedenis van onze stad die onze beleidsmakers blijkbaar vergeten zijn.

De geschiedenis van deze gronden is immers de geschiedenis van de Bijloke, een stedelijke instelling die in tegenstelling tot berichtgeving in de pers, nooit een religieuze instelling geweest is. Bijloke was een stedelijke instelling om armen en zieken te huisvesten, te verzorgen en te voeden. Het was een vroege voorloper van de Gentse Godshuizen, de Commissie van Openbare Onderstand (COO) en wat vandaag het OCMW is. De feitelijke afschaffing van honderden jaren subsidiair zelfstandig armen-bestuur door de Vlaamse regering, enkel afgeremd door de Franstalige partijen die geen ⅔ meerderheid wilden leveren in het Federaal Parlement om art. 1 van de OCMW-wet af te schaffen en gemeenteraad en OCMW raad te fusioneren, is een saneringsoperatie geworden. Net dat artikel 1 waarborgde de autonomie van dit ondergeschikt sociaal bestuur, gebaseerd op artikel 23 GW, tegenover de gemeenteraad die wettelijk verplicht is de boeken van het OCMW goed te keuren, met schulden en verliezen.

Over de waarde van publieke landbouwgronden in de portefeuille van OCMW Gent wordt al decennia lang strijd gevoerd. In de jaren 60 doken al artikels op in de Nederlandse pers over de intentie van het Gents stadsbestuur om de gronden op Nederlands grondgebied te verkopen. Pogingen van Rijkswaterstaat, al in de 19de eeuw , om deze gronden te verwerven op grond van pre-revolutionaire eigendom-claims (dus van voor de Franse revolutie) ten koste van kloosters en kerkfabrieken, strandden net omdat deze gronden 800 jaar lang het “Heerlijkste Sieraad” van de progressieve Armenzorg waren waar de Gentenaars fier op waren. (1)

Zelfs in 1968 nog kocht Gent van het Grootseminarie van Brugge, half Wulpen (een deelgemeente van Koksijde) op. Zelfs toen al bestond onder onze bestuurders het besef dat grondbezit de meest duurzame belegging was voor de financiering van overheidsinvesteringen. Een appel voor de dorst. Gronden werden gezien als een tegenwaarde voor schuld en andere financiële instrumenten om de werking te financieren.

Nog niet zo lang geleden gaven onze steden schatkistcertificaten uit, schuldbewijzen aan de eigen burgers met het stedelijk patrimonium als onderpand. In 2015 kwamen 170 ha grond gelegen in Wulpen (deelgemeente Koksijde) in handen van een West-Vlaamse diepvries-multinational. Die kwam naar eigen zeggen van OCMW-voorzitter en huidig Schepen van Financiën Rudy Coddens zelf aan de deur van het OCMW aankloppen met de vraag om de grond te mogen aankopen. De zaak ‘Huts’ is een gelijkaardige verkoop. In Wulpen in 2015 was geen burgerinitiatief om aan de alarmbel te trekken zoals 2 jaar later in de zaak Huts. Er was ook geen boerenkoppel dat het aandurfde naar de rechtbank te stappen om de verkoop aan te kaarten.

De Lokerense bioboeren Annelies Marchand en Pieter Van Poucke trokken ten strijde tegen de verkoop in één lot van ongeveer 450 hectare landbouwgrond aan havenbaas Huts

2/ Een arrest in tijden van Europese besparingspolitiek

Zowel de verkoop van de gronden in Wulpen als deze in Gent speelt zich af vlak na de financiële crisis en de Eurocrisis. Dit is belangrijk om te begrijpen ‘waarom’ deze steden hun patrimonium wilden verkopen.

Vanaf 2014 heeft Europa een besparingspolitiek ingevoerd, die rechtstreeks ingrijpt op nationale, maar ook op regionale en stedelijke begrotingen. Hoewel dit begrotingspact (‘Verdrag voor stabiliteit, coördinatie en governance’ van januari 2012) geruisloos werd ingevoerd door de goedkeuring in onze parlementen, waren er toch grondrechten-activisten, vakbonden, armoede-organisaties en burgerbewegingen die toen bij het grondwettelijk hof de vernietiging vroegen van de Belgische instemming met dit Europees begrotingspact. Dit resulteerde in een historisch arrest van 28 april 2016 (arrest 62/2016) waarbij het grondwettelijk hof zich voornam elke overdracht van soevereiniteit van het volk aan supranationale instellingen te toetsen aan de grondwet.

Gentse burgers gingen politiek aan de slag met dit historisch arrest dat een rol speelde in de afschaffing van de Turteltaks. De zaak ‘Huts’ moet met deze zaken in het achterhoofd bekeken worden.

Gewesten en Gemeenschappen én de lokale besturen met hun subsidiaire instellingen als OCMW, Sociale Huisvestingsmaatschappijen, politiezones, Intercommunales, … werden sedert de 6 de Staatshervorming verplicht opgenomen in het Europese boekhoudsysteem. Het gevolg hiervan is dat ook deze lokale besturen geconfronteerd worden met de Europese fixatie op de aflossing van ‘schulden’ en onderworpen worden aan absurde regels inzake het boeken van investeringen. Publieke investeringen zoals de aanleg van een weg, het bouwen van een rusthuis, het aanleggen van een dijk tegen overstromingsgevaar, het bouwen van een sociale woning, … moeten immers gefinancierd worden uit de lopende inkomsten van het bestuur. Een investering kan dus niet meer over langere termijn afgeschreven worden, zoals gewone burgers bijvoorbeeld hun huis over 20 of 25 of 30 jaar afbetalen. Dit alles als gevolg van de Europese besparingspolitiek. (2)

Alsof Fernand Huts bij de aankoop van onze gronden 17,5 miljoen euro uit zijn brandkast zou hebben gehaald om op 26 december 2016 aan de Gentse OCMW-voorzitter te overhandigen zonder een schuld aan te gaan bij een financiële instelling? De BV Bijloke (de vennootschap die Huts oprichtte om de gronden te kopen) heeft vast en zeker schuld aangegaan met als onderpand onze gronden. (3)

Grond is, zeker sinds de financiële crisis meer dan ooit gegeerd goed. De speculatie op de woningmarkt is eigenlijk vooral grondspeculatie. Speculatie op landbouw-, bouw-, industrie- en natuurgrond. Voor de financiële markten zijn bestemmingen van deze gronden niet het eerste belang. Al spelen in het geval van onze Gentse gronden in Zeeuws Vlaanderen, toekomstige planbaten in het voordeel van Huts een cruciale rol. Havenbaas Huts werd door kortzichtige beslissingen van het OCMW van Gent, 6 jaar volle eigenaar van waardevolle gronden vlakbij het havengebied van ‘Ghent Seaport’, onze haven, die na de opening van de zeesluis van Terneuzen gewis aan uitbreiding denkt. Huts werd de grootste grootgrondbezitter van Zeeland en kocht, verkocht, ruilde zich een omvangrijk grond-patrimonium bijeen midden toekomstig havengebied. Met achteruitgang van de rechten van pachters. En stijging van de grond- en vastgoedprijzen. (4)

3/ Het arrest: een les voor onze politici?

Het arrest Huts is een politieke les voor alle bestuurders. Nu al leidt het in de politieke wereld tot veel tandengeknars. Reacties zoals dat er ‘geen winnaars’ zouden zijn en de Stad Gent nu 17,5 miljoen euro die al geïnvesteerd waren, moet gaan terugbetalen, dat zijn reacties van een Stad die gedurende 6 jaar zijn kop in het zand heeft gestoken. Dat de Stad via een achterpoortje een constructie heeft opgezet om alle gronden in één geheel aan een miljardair te verkopen en op die manier niet enkel de regels overtrad, zoals het Hof van Beroep stelde, ligt uiteraard aan de basis van de situatie waarin Stad Gent zich nu bevindt. Het is ook deze achterkamerpolitiek die in het arrest wordt aangehaald.

Net zoals met het arrest van het grondwettelijk hof over het Europees begrotingspact blijven juridische overwinningen lege dozen indien het volk er niet mee aan de slag gaat en politiek in eigen naam verder optreedt. En dit in naam van het algemeen belang. Zonder zich in de plaats te stellen van de volksvertegenwoordiging.

Het is de bedoeling van deze argumenten-tekst om met het vieren van onze juridische overwinning de komende weken ook grond onder de voeten te leggen van het burgertoezicht op de politiek en onze instellingen, om dat toezicht verder te organiseren. Voor onze grondrechten én het grondrecht en de plicht van ons bestuur om een beleid te voeren dat tegemoet komt aan de sociale en democratische verzuchtingen van de burgers, de burgermaatschappij en aan het grondrecht van moeder aarde.

Die politieke actie van het volk heeft een naam: democratie. Hoewel de democratische legitimiteit van het privatiseringsbeleid van de stad een flinke deuk gekregen heeft en het vermoeden van corruptie dat gepaard is gegaan bij de verkoop aan Huts alsmaar toeneemt, hult het stadsbestuur zich in stilte. Een zelfde stilte moest ook bijvoorbeeld doorbroken worden in de zaak PFOS, de andere zaak met de grond als inzet en grondrechten-activisten als klokkenluiders. Die reactie van het stadsbestuur, dat het politiek debat steeds uit de weg ging, zogezegd omdat de burgers het debat wilden juridiseren, maar tegelijkertijd exorbitante rechtsplegingsvergoedingen eisten wegens zgn. imagoschade van het bestuur, die reactie heeft vele burgers ontgoocheld.

De burgers die in rechte optreden in naam van hun bestuur en het boerenkoppel in eigen naam, hebben de democratie nochtans een grote dienst bewezen. Zij zijn het politiek debat aangegaan dat sinds de financiële crisis ” verboekhoudkundigd” werd in een permanente staat van uitzondering. Waarbij de verkozenen van het volk onder druk stonden om zichzelf te onteigenen van de controle over het geld van het volk en over de inkomsten uit het kapitaal van de gemeenschap.

4/ Een actief van minstens 20,5 miljoen.

Het ‘arrest Huts’ is duidelijk: Huts heeft staatssteun gekregen. De EU-commissie schat deze staatssteun tussen de 3 en de 13 miljoen euro. Daarom komt een actief van 20,5 tot 30,5 miljoen euro terug in handen van de gemeenschap en moet het OCMW nu 17,5 miljoen euro betalen aan Huts.

Het actief van 20,5 tot 30,5 miljoen euro moet eigendom van de gemeenschap blijven. Het debat over de plaats van publieke gronden in een stedelijke voedselstrategie dat door ‘de Hongerige Stad’ is op gang gebracht speelt daarbij natuurlijk een grote rol. Maar aan dat debat gaat een ander schijnbaar technisch debat vooraf waarvoor ondertekenaars beroep doen op de burgers van Gent, de eigenaars van deze gronden.

Ondertekenaars herhalen hun stelling die zij van bij het begin hebben aangenomen en op basis waarvan zij in rechte hebben opgetreden in naam van de stad: deze gronden blijven eigendom van de stad en zullen als het democratisch debat zijn kans krijgt worden ingezet voor én de stedelijke voedselstrategie én de financiering van de dringend noodzakelijke investeringen voor ons sociaal beleid.

Zonder enige publieke communicatie is de interne zoektocht begonnen naar 17,5 miljoen euro bijkomende middelen in het kader van de begrotingsbesprekingen en de aanpassing van de meerjarenbegroting op de gemeenteraad van 28 november en 19 december. Zonder duidelijke communicatie vooraf en duidelijke argumentatie waar, hoe, deze 17,5 miljoen wordt ingeschreven en hoe deze gronden worden aangewend voor duurzame financiële instrumenten, mist een politieke beslissing daaromtrent elke democratische legitimiteit. Net vanuit respect voor de volksvertegenwoordiging die als enige verantwoording kan afleggen over de begroting van de stad, alle experimenten over wijkbudgetten ten spijt.

Deze gronden zijn een actief op de begroting van de stad. Het beleid kan zonder enig probleem een passief aangaan. Op de gemeenteraad stelde huidig voorzitter van de gemeenteraad zonder enig weerwoord van de volksvertegenwoordiging, pervers de verkoop van publieke gronden voor als een “activering van een passief“. Afgezien van zijn boekhoudkundige nonsens kan deze verklaring enkel gezien worden als politieke wil om ons gemeenschappelijk actief te blijven verkopen met de schuldenlast als stok achter de deur.

Na het arrest Huts is het te laat om te denken dat de volksvertegenwoordiging in Gent nog kan zonder het toezicht van de burgers. Met het oog op dit politiek optreden en zonder zich in de plaats van het bestuur te stellen, werd uit de actie van de Bernadettewijk een volksraad gestart die burgers helpt om gebruik te maken van de participatie-instrumenten die de overheid ter beschikking stelt. Ondertekenaars van deze argumententekst vrezen dat zonder burgerparticipatie en onder het mom van ” er zijn geen winnaars in het arrest Huts” het vermoeden van corruptie niet gebannen wordt en de verantwoordelijken van de verkoop geen verantwoording afleggen.

Hoe ziet het stadsbestuur de politieke uitvoering van het arrest Huts? En waar ergens zit die 17,5 miljoen? Is dit een put die de besparingen en de privatisering op perverse wijze vergroot op de rug van de inzet van burgers en boeren? Of is dit een actief dat tussen 2016 en vandaag enorm in waarde gestegen is ? Met als onrechtstreeks resultaat dat het boerenkoppel indien de stad de gronden toch zou verkopen, veel dieper in de portemonnee zou moeten tasten dan 6 jaar geleden.

Maar vooral vrezen ondertekenaars dat het onrechtvaardige, onwerkbare en ongrondwettelijke ‘austerity’-beleid door het stadsbestuur wordt voortgezet op een ogenblik dat de pandemie het failliet ervan bewezen heeft en haar ware aard heeft blootgelegd: een bewuste verarming van het kapitaal van onze overheden en de privatisering van zijn ‘heerlijke sieraden’, publieke gronden en diensten, die net als de sociale zekerheid buffers zijn voor de zware tijden van klimaatverandering, oorlog en recessie, waar we voorstaan.

Het zogenaamde gat van 17 miljoen in de begroting van Gent is een politiek gat dat boeren en burgers hebben geslagen met de hulp van de rechtsstaat en de “rechtvaardige rechters“. Terecht gaf Gent net als de andere overheden tijdens de pandemie 20 miljoen euro geld uit nadat de Europese instellingen de begrotingsregels buiten werking hebben gesteld. Of die corona-uitgaven goed besteed zijn is een andere discussie.

5/ David en Goliath

1. Huts in gezelschap van een al te bekende Antwerpse loopjongen van haven- en vastgoedbelangen

David won van Goliath. Actie en waakzaamheid loont. Dit arrest is niet alleen een vingerwijzing voor alle openbare besturen inzake corruptie en publieke investeringen. Het is ook een voorbeeld van alliantievorming tussen klassen in de samenleving die in de publieke opinie tegenstrijdige belangen worden toebedeeld en door de politiek tegen elkaar worden opgezet. Terwijl de praktijk bewijst dat als ze samen op hun grondrecht staan en opkomen voor de grond van de zaak, een historisch compromis kan gemaakt worden. Met de vaste arm van het volk die leiding geeft in plaats van geleid te worden in een permanente staat van uitzondering en in een sfeer van ‘burgeroorlog’ en “Kulturkampf”, allen tegen allen, met Twitter als zwart gat dat het gat in de politiek verbergt met het gat in de begroting dat “de markten” verontrust.

‘Off the record’, pervers en subtiel, worden de burgers en boeren in de hoek geduwd van zij die terug willen naar de Middeleeuwen of andersom zij die de Gentse communistische commune willen instellen. Terwijl het arrest Huts niets meer of minder is dan het herstel van democratie via de rechtsstaat.

De moderne democratie is, in tegenstelling tot de nieuwlichterij van “gelote burgercommissies” en ” wijkbudgetten” en ” themacommissie op verplaatsing” niet ontstaan in de sfeer van Griekse stadstaten, maar in de democratische revoluties van de moderne tijden. Rond het Appèl “no taxation without representation“.

Vroeger ging het zo: de soeverein leefde in luxe en trok ten oorlog. Het volk onderging de druk van zijn tollenaren die belastingen kwamen heffen zonder inspraak. Neen, de boeren wiens belang door de rechters erkend werd, willen niet terug naar de Middeleeuwen. En ja misschien zit er onder de burgers die in rechte optreden wel een communist, hun gehechtheid aan publieke grond is niets meer dan hun gehechtheid aan het algemeen belang dat de instellingen blijkbaar niet meer in staat zijn te verdedigen tegenover de geldmachten.

Het arrest Huts is een historische kans om het aloude democratisch Appèl terug op te nemen in het politiek debat en de boekhouder terug naar zijn plaats te leiden waar hij thuishoort als technieker van het volk en niet als heraut van “de markten“.

De zaak van de grond is niet alleen historisch de grond van de zaak, maar staat centraal in het herstel na de pandemie en in de recessie en de oorlog die de volkeren van Europa treffen. De mondiale strijd om grond en vastgoed als vlucht uit de instabiliteit van de financiële markten sinds de financiële crisis is onder corona flink aangevuurd met gratis geld van de centrale banken. Terwijl het corona-geld voor de burger en voor de levensnoodzakelijke investeringen van de overheid, gefinancierd wordt met schuld die het volk moet afbetalen met belastingen.

De financiële architectuur van de overheidsfinanciën zoals die na de eurocrisis opgezet is, ligt op apegapen. Het arrest Huts is voor ondergetekenden een kans om de absurditeit, de onrechtvaardigheid en de onwerkbaarheid van de financiële technocratie bloot te leggen, waarbinnen de volksvertegenwoordiging van hoog tot laag, haar taak van vertegenwoordiger van de burgers en bewaker van ons gemeengoed, uitvoert. Dat de rechter in beroep wegens onervarenheid met de eerste claim in dit land tegen de verkoop van publiek vastgoed op basis van vermoede staatssteun, net de EU commissie vatte lijkt op het eerste zicht het gevolg van opportunistische juridische handigheid uit de trukendoos van advocaten. In werkelijkheid legt deze wijze beslissing van Vrouwe Justitia een fundamentele tegenspraak bloot tussen de regels om de markt te onttrekken aan de politiek en de druk van de democratie op de instellingen die spreken in naam van het volk, om onze grondrechten te onttrekken aan de hegemonie van “de markten” en de geopolitiek.

6/ ‘Veerkracht’ door ‘hervormingen’ ?

De Europese ministers van financiën werken na het buiten werking stellen van het Europees begrotingspact door de pandemie aan nieuwe regels voor onze publieke investeringen in klimaatverantwoordelijkheid, voedselsoevereiniteit, energie, sociale zekerheid, woonbeleid, armoedebestrijding enz.

De legitimiteit van ‘austerity’ is gebroken. ‘Veerkracht’ is het nieuwe toverwoord. En ‘hervormingen’. De val van de Britse regering van Liz Truss onder druk van ‘de markten’ die de politiek matigden uit schrik voor Britse gele hesjes, spreekt boekdelen. Net zoals de val van de Italiaanse regering Draghi die bewijst dat het economisch nationalisme en ‘eigen banken eerst’ links over rechts, oppositie en meerderheid de politici in de ban houden … tot het gat in de politiek wordt opgevuld door ‘eigen volk eerst’.

De nieuwe begrotingsregels die veerkracht en klimaat-verantwoordelijkheid beloven zullen volgend jaar top down door de Belgische/federale en de Vlaamse overheid uitgewerkt worden tot op het niveau van de steden en gemeenten. Op de Europese top van 15 december zal dit ongetwijfeld een cruciaal punt zijn. Ook op dit allerhoogste geopolitieke niveau is dus burger-waakzaamheid vereist.

De Europese commissie tikt nu al de federale regering op de vingers die de pensioenhervorming moet over doen, zo niet stoppen de stortingen van de gelden die de EU op de financiële markten leent voor het corona-herstelfonds. Uit dat fonds krijgen ook bedrijven (ook in Gent) geld. Het gaat om schuld die wij burgers moeten terug betalen terwijl de aandeelhouders van Huts, de Engies, de Totals, de Cargills, de Blackrocks, de Upkots van deze wereld rechtstreeks of onrechtstreeks voor 1850 miljard euro gratis geld hebben toegestopt kregen die het actief op de balans heeft versterkt. Zonder democratische controle.

De Hutsen van deze wereld kopen dus onze gronden deels met geld dat gemaakt is in onze naam. Een zelfde ‘bail out’ als ten tijde van de eurocrisis toen niet de Grieken, maar de Europese grootbanken zoals Dexia die aan Griekenland leenden, gered werden. Risico’s die de ‘haute finance’ nam werden doorgeschoven naar overheden en burgers. Ten koste van de democratie. De chantage (‘geen hervormingen’: geen doorstorting van geleend geld dat de bevolking zelf zal ophoesten) wordt verantwoord door het hoge risico op de financiële markten van de Belgische staatsschuld. (5)

Omdat geen enkele partij in dit land zich verzette tegen de Belgische ratificatie van de Europese begroting waaraan deze chantage gekoppeld was, stapten de grondrechtenactivisten ook op tegen deze federale instemming waaraan ook de Vlaamse regio gebonden is zonder dat de Vlaamse politiek zelfs maar medezeggenschap eiste voor de Vlaamse regio. Eigen banken eerst ! Wat de gemeenteraad ook denkt over deze chantage, het actief van de 450ha grond kan vandaag perfect buiten de begrotingsmacht van de EU gehouden worden.

Dat actief moet NU voorwerp worden van een breed democratisch debat binnen de politieke gemeenschap Gent. Niet over deze of gene subsidie of deze of gene uitvoeringsmaatregel, maar over de grond van de zaak. Dat deze gronden terug gemeengoed geworden zijn is daarom geen last maar een lust inzake financieren van onze publieke investeringen in wonen, klimaat, mobiliteit, voeding,… en inzake participatie van en co-creatie met de burgers. De stad moet niet op zoek naar 17,5 miljoen besparingen, maar naar de financiële instrumenten voor een duurzame investering van meer dan dat. Bijvoorbeeld investering in betaalbaar wonen, een van de nijpendste maatschappelijke noden en problemen in onze stad waar sociale woningen verkocht worden aan de privé en de burgers gebukt gaan onder de tegen-hervorming van de sociaal woningmarkt en de afbraak van het recht op sociaal wonen door NVA-minister Diependaele. Ook daar wijzen sociale bewoners de weg door de privatisering van sociale woningen die voortvloeien uit het woondecreet van Diependaele, te bestrijden bij het grondwettelijk hof.

7/ Publieke grondenbank

De 450ha ex-Huts gronden waren de opstap voor de uitbouw van een private grondenbank die van Huts de grootste grondeigenaar maakte van Zeeland. Hij organiseerde ruilverkavelingen, verkocht en kocht gronden, hoeves en huizen, beheert opstalrechten en erfpachtrechten en allerlei eigendomsrechten.

De ex-Huts gronden zijn de opstap naar een publieke grondenbank met dezelfde werking maar nu om te investeren in sociaal betaalbaar wonen. Andere bestemmingen voor de opbrengsten van deze grondenbank zijn mogelijk, maar de stad mag zich na het Huts arrest niet meer verbergen achter fnuikende boekhoudkundige carcans buiten het gezichtsveld van de volksvertegenwoordiging. De stad beschikt over zeer capabele creatieve boekhouders die, wanneer de politieke wil aanwezig is in het voordeel van Ghelamco, Farys, Upkot, Huts, evengoed creatief kunnen boekhouden voor het algemeen belang en de democratie. De jarenlange wijze waarop de stad in samenwerking met Farys zich heeft weten te onttrekken aan het toezicht van de voogdijoverheid over het kapitaal van Farys met miljoenen financiële risico’s in de schoot van de stad onder leiding van een sterke burgemeester en publieke bestuurder in de persoon van Daniel Termont, strekt tot inspiratie.

Indien deze politieke wil niet geactiveerd wordt blijft het odium van corruptie hangen. Ook in onze staatsbank Belfius wiens studiedienst de burgers heeft bijgestaan om in rechte op te treden in naam van de stad in de zaak Huts, zijn de geesten gewijzigd en is er onder de werknemers bereidheid om te helpen bij het opzetten van niet speculatieve financiële instrumenten om in betaalbaar wonen te investeren met de 450 ha landbouwgrond als onderpand. Een staatsbon om geld van de Gentse spaarder op te halen onder garantie van de stad zoals die ook geleverd zijn voor de financiële risico’s van Farys en Ghelamco. Of monetaire financiering via de NBB (Nationale Bank van België) die onlangs een debat organiseerde met de burgermaatschappij over de debudgettering van overheidsschuld om klimaat- verantwoordelijke investeringen te financieren.

Wat op ons afkomt om het grondrecht op wonen, leefbaar leefmilieu, klimaat verantwoordelijkheid, … voor de komende generaties te waarborgen kan niet betaald worden met belastingen en besparingen en privatiseringen. Zonder publieke financieringsinstrumenten gebaseerd op publieke eigendom en publieke grond die van niemand en van ons allemaal is, kan onze stad de moeilijke toekomst voor ons niet aan.

Maar het arrest Huts leert ook dat onze bestuurders niet meer kunnen zonder de hulp van de burgers. Wat bezielde het stadsbestuur om het debat met de burgers niet aan te gaan?

Ja de stad corrigeerde haar verkoopprocedure van publieke gronden na het grote succes van ‘de Hongerige Stad’. Ja de stad stelde een moratorium in op de verkoop van publieke landbouwgronden buiten Gent met het oog op de Gentse voedselstrategie. Ja de stad subsidieerde armoedeverenigingen met het oog op hulp voor de 1850 daklozen in onze stad. Ja de stad helpt terecht de vele stadsgenoten in bestaansonzekerheid om hun energiefacturen te betalen. Maar alle respect voor de vele ambtenaren en organisaties die deze nieuwe beleidsinstrumenten hebben mogelijk gemaakt, deze initiatieven dreigen opnieuw terecht te komen in een top down ‘hervormings-carcan waaraan de meerderheid van de bevolking zich wenst te onttrekken. En het is voor hen en voor het volk van Gent dat het arrest Huts een overwinning is … Tenminste als het bestuur er mee aan de slag gaat en als het volk zijn zeg heeft over de grond van de zaak.

8/ Volksraadpleging

Nooit hebben de burgers zich in de plaats gesteld van hun bestuur. Altijd hebben ze binnen de rechten die de grondwet hen toebedeelt, het debat aangegaan. Tot ontgoocheling hebben duizenden burgers in de zaak van de verkoop van het Pand, en in de zaak van de bouw van studentenverblijven in de Wellingstraat, moeten vaststellen dat het bestuur zich onttrekt aan haar eigen inspraak-regels door de soevereiniteit en bevoegdheid van de volksvertegenwoordiging bewust dooreen te halen.

Bij de Raad Van State loopt een klacht wegens de schending van artikel 28 GW, het eveneens honderden jaren oude verzoeksrecht van de ‘rechtsonderhorigen’ aan hun bestuur, lang voor er sprake was van democratie. Op 30 november zitten deelnemers van deze burgerinitiatieven samen met de voorzitter van de gemeenteraad en met de schepen van participatie over dit dispuut. In Gent en Oost Vlaanderen halen burgers verenigd in www.teduur.be de nodige handtekeningen op voor een volksraadpleging over de verkoop van publieke gronden en publiek vastgoed – zoals het Pand/Caermersklooster – en over de vraag of Gent en Oost Vlaanderen een grondenbank moeten oprichten om een boost te geven aan betaalbaar en sociaal wonen.

De burgers halen verder de nodige handtekeningen op in heel België voor een hoorzitting in het Vlaams Parlement om een debat te hebben met minister Diependaele over de vervreemding van sociale woningen en publieke gronden van de Woningmaatschappijen waar vanaf 1 januari ook de stad mee aan het roer zit. Door de dringendheid van dit alles doen wij een beroep op de burgers van Gent en Oost Vlaanderen om een diepgaand debat te voeren over volgende eisen:

+ Geen cassatie-verzoek vanwege het OCMW tegen het arrest Huts

+ Publieke verklaring van OCMW voorzitter en schepen van financiën over het pleidooi tegen het advies ‘staatssteun’ van de EU commissie. Had de rechter de verkoop niet ontbonden dan moest Huts tussen de 3 en de 13 miljoen euro storten in de stadskas. Waarom heeft het OCMW gepleit tegen het algemeen belang van onze stad?

+ Principiële beslissing van de gemeenteraad in het kader van de begrotingsbesprekingen dat de ex Huts-gronden actief van het OCMW blijven.

+ Garantie aan de huidige pachters voor vrijwaring van hun pachtrechten en hun inschakeling in de Gentse voedselstrategie.

+ 17 miljoen euro wordt buiten de besparingsbesprekingen gehouden en stopzetting van deze besprekingen tot zolang het volledige licht over de verkoop van de gronden aan Huts is opgeklaard.

+ Oprichting van een grondenbank om investeringen in sociaal en betaalbaar wonen te financieren waarvan de 450 ha het startkapitaal zijn. Statuten als die van SoGent bieden geen garantie voor het bereiken van dit doel.

Om deze eisen kracht bij te zetten roepen wij iedereen op om aanwezig te zijn op:

* 21 november en 12 december op de commissie Financiën in de publieke tribune in het stadhuis om ons te vergewissen welke politieke conclusies de stad heeft getrokken uit het arrest Huts.

* 28 november en 19 december voor het stadhuis tijdens de gemeenteraad over de begrotingsbesprekingen om bovenstaande eisen te ondersteunen. Vrouwe Justitia zal aanwezig zijn.

* Op de volgende vergadering van de Volksraad eveneens op 21 november in de nabijheid van het stadhuis (plaats later bekend gemaakt) om het debat aan te gaan over de gevolgen van het arrest Huts voor de burgerinitiatieven in Gent en Oost Vlaanderen

* ? november en ? december voor het provinciehuis om toe te zien op de besluiten ivm het Pand/ Caermersklooster (verder te bepalen in functie van de agenda van de provincieraad)

* Op 9 december op de actie vergadering D15, ter voorbereiding van de Europese top in Brussel. Plaats later bekend gemaakt. Zie www.d15.be

* Op 15 december 17 u voor de Europese top Blijde Inkomst/ Kleine Wetstraat/ Schumanplein om daar de nieuwe ‘Eed van Sint Gillis’ te zweren. De hernieuwde eed die 100.000 burgers zwoeren in het Park van Sint Gillis in 1890 en die de start was van de campagne voor het algemeen stemrecht. Zie. www.d15.be

Getekend,

Elias Vlerick, Raf Verbeke, Verzoekers in de zaak Huts in naam van de stad Gent Zie : www.rechtoprecht.eu

Johan De Troyer, Verzoeker bij het grondwettelijk hof tegen het Vlaams Woondecreet . Zie: www.teduur.be

Voetnoten:

1/ https://www.apache.be/2019/01/07/heerlijkste-sieraad-van-gents-bijlokehospitaal-verpatst-voor-175-miljoen-euro?fbclid=IwAR2IcnMH77uhJR2OHvud-G58ODGPVWe1S2BOcftgW_P-rCL3dstckWlP38Q 

2/ Ziehier een interessante presentatie door de ‘Food and Agricultural Organization’. Met expliciete verwijzing naar het belang van het opnemen van een balans met activa en passief en een goede waardering van gronden. Met verwijzing naar landen waar dit al gebeurt:

 http://www.fao.org/fileadmin/user_upload/reu/europe/documents/LANDNET/2010_1/Palmer_en.pdf

Ook van de FAO. Technische brochure over hoe grond te waarderen: https://www.fao.org/3/i8252e/i8252e.pdf

3/ Artikel  Apache over Europees soberheid snelheid en privatisering  https://www.apache.be/gastbijdragen/2019/07/11/de-plundering-van-het-publieke-domein

4/ Podcast Provincie Zeeland: “van wie is Zeeland ?”

5/ Inzake chantage door EU-Commissie : https://youtube.com/clip/UgkxlEfvLTVchzgNfm3ojOTCQi6AcS7S_3c3