Zoals voorspeld, voor sociaal wonen, zelfde wijn, misschien andere vaten.

Journalist Cathy Galle is scherp voor de symboolpolitiek rond de woningprijzen: ‘Toch komen dat soort politici met dat soort voorstellen. Omdat ze goed klinken.’

CATHY GALLE 4 juli 2024, 18:51 De Morgen

Hoe geraken kiezers zodanig ontgoocheld in regerende partijen dat ze voor extremen gaan stemmen? Het is een vraag die in heel wat landen gesteld wordt, ook hier bij ons. Het antwoord is uiteraard heel complex, maar wat zeker ook meespeelt: ze zijn de symboolpolitiek beu. Politici dus die met voorstellen afkomen, omdat ze goed klinken, maar die het achterliggend probleem voor het gemak negeren.

En wie de voorstellen en ideeën die nu bij de Vlaamse formatie op tafel liggen goed bekijkt, ziet dat het alweer diezelfde kant opgaat. Neem nu de kwestie van de gratis schoolmaaltijden, nog altijd een breekpunt voor Vooruit. In de werknota voor de formatie staat het als volgt beschreven: ‘Geen enkel kind mag honger lijden.’

Klinkt prachtig. Wie kan daar nu tegen zijn? En toch. Zowat elke expert armoedebestrijding zal u uitleggen dat kinderen een gratis schoolmaaltijd geven de armoede in Vlaanderen niet aanpakt. Natuurlijk kan het op korte termijn hongerige magen spijzen, maar structureel los je niets op. Meer nog, het gevaar is dat het geld en vooral ook de aandacht die naar die maatregel gaat ten koste van structurele oplossingen zal gaan.

Idem dito voor het idee om de registratierechten voor wie een huis of appartement wil kopen te verlagen naar 1 procent. ‘Want elke Vlaming moet een betaalbaar dak boven het hoofd hebben.’ Zo staat het in de nota, geschreven door Vlaams formateur Matthias Diependaele (N-VA). Die verlaging stond ook al in het verkiezingsprogramma van Vooruit.

Mooi idee. Wie kan daar nu tegen zijn? Alleen waarschuwen woonexperten nu al dat een verlaging van de registratierechten de woningprijzen niet zal doen dalen. Integendeel zelfs. “Als we de registratierechten verlagen, is de kans zeer groot dat de woningprijzen zullen stijgen”, zei Geert Goeyvaerts, specialist woningfiscaliteit aan de KU Leuven donderdagochtend op Radio 1.

Gelijk heeft hij. De registratierechten zijn de afgelopen jaren al trapsgewijs verminderd. Dat had allerhande gevolgen, maar een verlaging van de woningprijzen zat daar toch precies niet bij. Integendeel.

Alles wat je aan de mensen geeft om de woningprijzen te doen dalen, zal die net doen stijgen. Kopers gaan namelijk net daardoor meer kunnen betalen voor hun woning, en net dat drijft de prijzen op. Het enige wat kan helpen om de woningprijzen te doen dalen, is het aanbod aan betaalbare woningen opkrikken. Het is de simpele wet van vraag en aanbod. Daar zijn specialisten het al langer over eens. Lees er maar eens de vele onderzoeken van het Steunpunt Wonen op na.

Zowel over wonen als over armoede zijn dit geen nieuwe inzichten. We weten dit al jaren. Degenen die die maatregelen voorstellen weten dat ook. Conner Rousseau begeleidde vaak vakantiekampen met kinderen en jongeren in moeilijke omstandigheden en ziet het als zijn missie om iets aan armoede te doen. En Matthias Diependaele was tot voor kort zelf minister van Wonen. Het minste wat je over hem kan zeggen, is dat hij zijn dossiers kent.

En toch komen dat soort politici dus met dat soort voorstellen. Omdat ze goed klinken. Uiteraard zijn het nog maar werknota’s en voorstellen, startpunten om onderhandelingen rond te beginnen. Maar het belooft wel weinig goeds.